کج دار و مریز!
این ضرب المثل را حدود ۱۹ سال پیش که دوم دبیرستان بودم از مرحوم عبادتی دبیر فارسی پرسیدیم که یعنی چی؟ او خیلی زیبا برایمان توضیح داد که قدیم در شیراز برخی یهودها شرابخانه داشتند و دختران زیبا و گیسو بلند یهودی جامها را پر میکردند و در همین حین کمی خم میشدند بطوریکه گیسوان بلندشان که عطری خوش داشت کمی به صورت شراب نوشان میریخت و صورت و مشامشان را نوازش میکرد، وقتی طرف مست و از شرابخواری اشباع میشد باز آن ساقی را صدا میکرد می گفت که کوزه شراب را کج کند ولی نریزد، یا که کج دار و مریز.
آقای عبادتی هرکه با شما آشنا بود میدانست و میفهمید که شما از اغلب فارسی زبانها به زبان و ادب فارسی مسلط تر هستید، و البته زبان ترکمنی که زبان مادری مان بود و هست.
الغرض، ای جماعت که ادای ساقیان زیبای مهمان نواز را خوب در میاورید، کج دارید و نریزید، از این وعده های سرخرمن من که بسیار مست یعنی مسموم شدم پس کج دار و مریز...